Биотехникалық шаралар – жабайы жануарлардың мекендеу ортасын қорғау және жақсарту шаралары. Ормандағы биотехникалық шаралар жүйесі келесі бағыттарды қамтиды:
— орман шаруашылығы жұмыстарын жүргізу кезінде жасанды су қоймаларын салу, жабайы жануарлардың мекендейтін жерлерін сақтау, қорғаныш және жем-шөптік аумақтарды сақтау қажет болған кезде жабайы жануарлардың немесе ұя салатын құстардың мекендеу орындарындағы жағдайларды жақсарту арқылы биоалуантүрлілікті сақтау және көбейту шаралары.
Жабайы жануарларды азықтандыру биологиялық жағынан да, экономикалық жағынан да негізгі және жеткілікті тиімді шаралардың бірі. Оның мақсаты – қолайсыз климаттық жағдайларға байланысты аштықтан жабайы жануарлардың өлуіне жол бермеу, ал негізгі табиғи жем-шөпті нашар жинаған жылдары жабайы жануарларды шаруашылықтан тыс жерлерге көшіруге жол бермеу.
Соның нәтижесінде, 2022-2023 жылдардың өткен кезеңінде «Семей орманы» РМУ Бородулиха филиалына қарасты ауыл орман шаруашылығында қоректендіргіштер орнатылып, тұзды жалаулар жаңартылып, тұз төселді. 2022 жылдың жазғы кезеңінде жем-шөп жиналып, 2022-2023 жылдары қысқы кезеңде бордақылау алаңдарына астық қалдықтарын төсеу жұмыстары жүргізілді. 2023 жылы жабайы аңдар мен құстардың санына санақ жүргізілді.
Азықтандырудың мақсаты – жа¬байы жануарларды қажетті уақытта жемшөппен қамтама¬сыз ету және сол арқылы шығын¬нан қорғау.
Жаз айларында жасалған биотехникалық іс-шаралар жұмыстары қыс айла¬рында жабайы аңдарды қорек¬тен¬діруге жұмсалады. Қыс мезгілінде қатты аязды күндері және қалың қар түскен кезде жануарлардың жағдайы қиындайды. Кейде қорек табу мүмкін болмай қалады және аштықтан зардап шегеді. Сондықтан қысқы кезеңде биотехникалық іс-шараларды жүргізу қажет. Жабайы жануарлардың өмір сүру жағдайын жақсартуға бағытталған шаралар орман алқаптарында және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда жүргізіледі.
Биотехникалық шараларға кіретін қармақтар құру және азықтандыру жұмыстарын аңшылық танушы және орман күзеті жүзеге асырады. Олар жануарлар мен аңдарға шөп пен дән, тұз салады, қайың сыпыртқыларын іледі. Жануарлар өздерін қауіпсіз қорғалатын аумақта жайлы сезінуі және олардың саны тұрақты болуы үшін ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда биотехникалық іс-шараларды жүргізу өте маңызды.
Нормативтік және жобалық құжаттарда белгіленген биотехникалық шаралардың бағыты Қазақстанның ұлттық табиғи парктерінің жалпы міндеттерімен де, әрбір саябақ пен орман шаруашылығының мақсаттары мен міндеттерімен де анықталады. Тұз жануарлар ағзасындағы минералдық заттардың қорын толықтыру үшін қажет.
В. Глиенов,
Ауыл орман шаруашылығының мемлекеттік инспекторы орман шебері
